Avrupa Birliği (AB) Horizon2020 kapsamında, TÜBİTAK MAM Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü (ÇTÜE)’nün ortağı olduğu “ZERO BRINE - Re-designing the value and supply chain of water and minerals: a circular economy approach for the recovery of resources from saline impaired effluent (brine) generated by process industries” projesi kapsamında 4 pilot tesisten bir tanesi Zorluteks Tekstil işletmesinde uygulanmaya başladı.
2021 yılının sonunda tamamlanacak olan 22 ortaklı projede, endüstrilerde çeşitli arıtma prosesleri sonucu ortaya çıkan ve değerli mineraller ve tuzları içeren konsantre (brine) akımdan, çeşitli teknolojiler kullanarak değerli madde geri kazanımı hedefleniyor. Özellikle, membran teknolojisinin gelişmesine bağlı olarak oluşan konsantrenin yönetimi, tüm Dünya’da ön plana çıkmış ve son yıllarda bu konuda yürütülen çalışmalar artış gösteriyor.
Proje kapsamında, tekstil atıksularının geri kazanımı sonrasında oluşan membran konsantre akımının yeniden kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi amacıyla tuz ve suyun geri kazanımı için Kırklareli, Lüleburgaz’da faaliyet gösteren Zorluteks Tekstil işletmesinde 2-4 m3/gün kapasiteli pilot tesis devreye alındı.
Pilot tesiste konsantre akımdaki safsızlıkların giderilmesi için ön arıtma, tuzun konsantre edilmesi ve elde edilen tuzlu çözeltinin tekstil proseslerinde yeniden kullanımı araştırılıyor. Tesiste, ozon oksidasyonu, nanofiltrasyon ve ters osmoz gibi hibrit prosesler yer alıyor. Pilot tesis projelendirme ve işletme verileri dikkate alındığında, kirlilik yükü yüksek konsantre akımların deşarjı önlenebilecekken, konsantre akımdan %60 su geri kazanımı, tekstil işletmesinin su çekiminde %15-20 azalma, işletmede kullanılan tuzlu çözeltinin kullanımında %40 azalma ve %60-70 oranında NaCl hammaddesinden tasarruf sağlanacağı tahmin ediliyor. Böylece söz konusu deşarjların ekosisteme ve çevreye olan etkisi azaltılabilecek, CO2 emisyonlarında dahi azalmalar sağlanabilecektir.
Kurulan pilot tesis, ters osmoz gibi prosesler kullanıp, konsantre akımını yönetmek durumunda olan işletmeler için iyi bir uygulama örneği olarak ön plana çıkıyor.
Pilot tesis çalışmaları 2021 Haziran ayına kadar sürecek olup, tesisten alınan numunelerde analizler ve optimizasyon çalışmaları devam etmektedir. Proje ile ilgili detaylı bilgilere, proje web sitesinden (https://zerobrine.eu/) ulaşılabilirsiniz.
