Oşinografik çalışmalar için Türk mühendisleri tarafından tasarımlanan TÜBİTAK Marmara Araştırma Gemisi, 01 Temmuz 2013 tarihinde denize indirilerek çalışmalara başladı.
İşletmeye alındığı tarihten itibaren yılda 200 gün gibi yüksek bir seyir ortalamasına sahip bölgesel sınıf ve orta büyüklükte bir oşinografik araştırma gemisi olan TÜBİTAK Marmara gemisinde, çoklu su örnekleyicisi ve CTD cihazı ile su kolonu boyunca sıcaklık, iletkenlik, tuzluluk, pH, çözünmüş oksijen, floresans ve ışık geçirgenliği gibi temel oşinografik parametreler yüksek çözünürlükte ve gerçek zamanlı ölçülerek besin elementleri, çözünmüş oksijen, klorofil-a ve plankton örneği alınacak kritik derinlikler su kolonunun o anki fiziksel, optik ve floresans özelliklerine göre belirlenebiliyor.
Ayrıca araştırma gemisinde, çok ışınlı derinlik ölçer, akıntı ölçer, yandan taramalı sonar, deniz tabanı kesit görüntüleyici gibi temel oşinografik, hidrografik ve batimetrik cihazlar ve geminin mevkisini koruması gereken araştırmalar için dinamik konumlandırma sistemi bulunuyor. USBL akustik konumlandırma sistemi ile üzerine verici yerleştirilen sualtı aracı, ölçüm cihazı gibi ekipmanların ve dalgıçların mevkilerinin takibi sağlanabiliyor.
Çok ışınlı derinlik ölçer ile 2.000m derinliğe kadar batimetrik haritalar oluşturulabilmekte ve akıntı ölçer cihazı ile deniz suyunun akıntı profili elde edilebiliyor. Ayrıca, Yandan Taramalı Sonar ve Deniz Tabanı Kesiti Görüntüleyicisi ile deniz tabanı altındaki dip yapısı görüntülenebiliyor.
Araştırma gemisi sahip olduğu güncel donanımı ile Karadeniz, Marmara Denizi ve Boğazlar, Akdeniz ve Ege Denizi olmak üzere ülkemiz denizlerinde düzenli izleme ağı kurularak, denizlerimizin kimyasal ve ekolojik durum tespiti yapılarak, deniz çevresinin korunmasına yönelik önlemlerin etkinliği, ulusal ve uluslararası mevzuata uygunluğu değerlendiriliyor.
Gemide saha ölçüm ve örneklemeleri yapılmakta olup, deniz suyu analizleri zaman kaybedilmeden araştırma gemisinin laboratuvarında gerçekleştiriliyor. Deniz araştırmalarında önemli olan parametreler validasyon çalışmaları tamamlanmış, ulusal/uluslararası laboratuvar karşılaştırma testlerinden geçilmiş ve akredite olunarak üretilen verilerin güvenirliliği sağlanmıştır.
Birincil üretimin göstergesi olan fitoplankton, zooplankton ve deniz tabanında yaşayan bentik organizmalar örneklenebilmekte olup, alınan örnekler TÜBİTAK MAM ÇTÜE uzmanları ile üniversitelerin deniz bilimleri enstitüleri ve su ürünleri fakültelerinin uzmanlarıyla beraber inceleniyor.
Bunun yanı sıra sediman ve biyota matrikslerindeki kirlilik seviyelerinin tespiti ve zamansal değişimi incelenmektedir. Toplam organik karbon, poliaromatik hidrokarbonlar, poliklorlu bifeniller, organo klorlu pestisitler ve metaller ölçülmektedir. Sonuçlar çevre kalite standartları ile halk sağlığına yönelik Türk gıda kodekslerine göre değerlendiriliyor.
Çalıştaylar veya sempozyumlarla izleme çalışma sonuçları ve denizel baskılar, bölgelerde yer alan söz konusu denizlerin yararlanıcıları ve paydaşları olan kamu kurumları, üniversiteler, belediyeler ve diğer ilgili paydaşlarla da sonuçlar paylaşılıyor.
TÜBİTAK Marmara gemisinde, deniz araştırma projeleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, TÜBİTAK Başkanlığı, İstanbul, Kocaeli, Bursa ve İzmir Büyükşehir Belediyeleri başta olmak üzere çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından destekleniyor. Ayrıca, Avrupa Birliği tarafından desteklenen bazı projelere de araştırma gemisi desteği sunuluyor.
TRT’nin, TÜBİTAK Marmara Araştırma Gemisi haberine ulaşmak için tıklayınız.