Orman ve Su İşleri Bakanlığı (OSİB) Su Yönetimi Genel Müdürlüğü ve TÜBİTAK MAM Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü (ÇTÜE) ortaklığında "GAP Bölgesi’nde Sulamadan Dönen Suların Kontrolü ve Yeniden Kullanımı için İyileştirilmesinin Araştırılması Projesi’’ için 11 Şubat 2016 tarihinde Şanlıurfa’da bölgesel açılış toplantısı gerçekleştirildi.
Bu proje ile Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Bölgesinde drenaj sulama sularının kalitesi ve içerdiği kirleticilerin araştırılması ve sulamadan dönen drenaj sularının kalitesinin iyileştirilerek yeniden sulamada kullanılması maksadıyla uygun metotların geliştirilmesi hedeflenmektedir.
TÜBİTAK MAM ÇTÜE Müdürü Dr. Selma Ayaz ve araştırmacıların katıldığı proje açılış toplantısına, OSİB, Harran Üniversitesi, Dicle Üniversitesi, DSİ Genel Müdürlüğü, DSİ Bölge Müdürlükleri, GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Kalkınma Ajansları temsilcileri tarafından da katılım sağlandı.
Toplantı, DSİ 15. Bölge Müdürü Oğuz Kasap, TÜBİTAK MAM ÇTÜE Müdürü Dr. Selma Ayaz, OSİB Su Yönetimi Genel Müdürü Prof. Dr. Cumali Kınacı ve Şanlıurfa Vali Yardımcısı Ahmet Yıldız tarafından yapılan açılış konuşmaları ile başladı.
TÜBİTAK MAM araştırmacılarından Proje Yürütücüsü Dr. Burcu Kıran tarafından proje tanıtımını içeren ve iş paketlerini detaylı olarak anlatan bir sunum gerçekleştirildi. Ardından, projede yapılması planlanan çalışmalar ile ilgili Harran Üniversitesi’nden Prof. Dr. Sinan Uyanık, Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hakkı Aydoğdu, Prof. Dr. Mehmet Şimşek ve Prof. Dr. M. İrfan Yeşilnacar, Dicle Üniversitesi’nden ise Yrd. Doç. Dr. Necati Kayaalp tarafından sunumlar yapıldı. Ayrıca, katılımcılar tarafından Harran Ovası saha ziyareti gerçekleştirilerek, ovadaki drenaj kanalları ve regülatörler hakkında DSİ 15. Bölge Müdürlüğü’nden yerinde bilgiler alındı.
Suyun etkin kullanımı, doğru planlanmış ve inşa edilmiş sulama ve drenaj sistemleri yanında en uygun su yönetimine bağlıdır. Ülkemizde kullanılan 44 milyar m3’lük su kaynağının % 72 gibi büyük bir bölümünün sulamada kullanıldığı ve sulama sistemlerinin yaklaşık % 80'inin yüzey sulama sistemlerinden oluştuğu göz önüne alındığında, tarımsal sulama ve drenaj alanında su yönetiminin önemi açıkça görülmektedir. Ayrıca, ülkemizdeki kurak dönemlerin artışı ve suyun tasarruflu kullanılması gerektiği göz ününde bulundurularak, sulamadan dönen drenaj sularının kalitesinin iyileştirilmesi ve yeniden sulamada kullanılması bir zaruret arz etmektedir. Sulu tarım uygulamalarında tarımsal drenaj, sulamanın ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmektedir. Ancak, drenaj sularının kalitesi deşarj edildiği alıcı ortamlar için önemli bir risk oluşturmaktadır. İçeriğinde yer alan kirleticiler sebebiyle alıcı ortama verilmeden önce, iyileştirilmesi veya kalitesi uygun ise tekrar sulamada kullanılması gerekmektedir. Sulamadan dönen drenaj sularının içeriğinde; pestisitler, toksik iz elementler, besinler (azot ve fosfor), sediment, bakteri, sıcaklık, sülfür bileşikleri ve tuzluluk gibi kirleticiler bulunabilmekledir.
GAP Bölgesi zengin toprak ve su kaynaklarına sahiptir. Türkiye'de ekonomik olarak sulanabilir 8,5 milyon ha arazinin 1,8 milyon ha'ı (% 21) bu bölgededir. Fırat ve Dicle nehirlerinin Türkiye sınırları dahilindeki ortalama su potansiyeli yılda 52,9 milyar m3 ile, ülke toplam potansiyelinin % 28'ini oluşturmaktadır. Bölgenin yüzölçümü 75.308 km2 olup, Türkiye yüzölçümünün % 9,7’sini oluşturmaktadır. Bu proje ile GAP Bölgesinde drenaj sulama sularının kalitesi ve içerdiği kirleticiler belirlenecektir. Sulamadan dönen drenaj sularının kalitesinin iyileştirilerek yeniden sulamada kullanılması için uygun metotlar geliştirilecektir.
Çalışmalar yerel basında da yankı buldu.
http://m.sanliurfa.com/suyun-korunmasi-icin-17-mevzuat-hazirlandi/1671532403/
http://www.gapgundemi.com/yazar-1114-aklimiz_sonradan_basimiza_gelir.html