“Nitrata Hassas Bölgelerin Belirlenmesi ve Eylem Planlarının Hazırlanması” Projesi Akdeniz Bölgesi Paydaş Toplantısı, Tarım ve Orman Bakanlığı il ve ilçe müdürlüğü uzmanları, çiftçi birlikleri, ziraat odaları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör temsilcilerin katılımı ile 25 Mart 2022 tarihinde Adana’da gerçekleştirildi.
Toplantı gündeminde TOB TRGM Çalışma Grubu Sorumlusu Yusuf Gürbüz tarafından “Tarımsal Kirliliğin Kontrolü ve Yönetim Çalışmaları”, TÜBİTAK MAM Proje Ekibi adına Dr. Cihangir Aydöner tarafından “Nitrata Hassas Bölgelerin Belirlenmesi”, Isparta Uygulama Bilimleri Üniversitesi’nden Prof. Dr. Levent Başayiğit ve Çukurova Üniversitesinden Prof. Dr. Haydar Şengül tarafından “Nitrat Eylem Planlarının Hazırlanması ve Fayda-Maliyet Analizi” konularında sunumlar yapıldı. Son olarak bölge özelinde proje çalışmalarını gerçekleştiren Doç. Dr. Mahmut Dingil tarafından Seyhan, Ceyhan, Doğu Akdeniz ve Asi Havzalarına ait bulgular katılımcılar ile paylaşıldı.
TÜBİTAK MAM İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Başkan Yardımcılığı Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Burcu Özsoy, yer üstü ve yeraltı sularında nitrata hassas bölgelerin belirlenmesi amacına özel bir yöntem geliştirildiğini ve bunun 25 havzada uygulandığını belirtti. Burcu Özsoy, “25 havzada elde edilen söz konusu proje çıktıları, paydaşlarla bu toplantılarda paylaşılmaktadır. İçinde bulunduğumuz yüzyılda toprak ve su en önemli stratejik maddeler olarak kabul edilmektedir. Çevre sorunlarının artması da kullanılabilir su kullanımını kısıtlamaktadır. Artan dünya nüfusu ve buna paralel olarak artan su talebi, su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımını mecburi kılmaktadır. Yerleşim yerleri ile sanayi bölgelerinin atık suları tarım alanlarını drenaj suları azot, fosfor ve karbon gibi besin maddeleri yüzeysel sulara taşımakta ve bu maddeler su havzalarının ekolojik yapısını bozmaktadır.” şeklinde konuştu.
Konuşmacılar, su kaynaklarındaki kalitenin iyileştirilmesi ve korunması için kirlenme üzerinde büyük etkisi olan yayılı kirleticilerin belirlenmesi ve kontrolünün son derece önemli olduğunu, ülkemizde tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin yaygın olmasının bu kirleticilerin dikkate alınmasının gerekliliğini bir kat daha arttırdığını belirtti. Bu kapsamda Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından su kaynaklarımızın tarımsal kaynaklı kirliliğe karşı korunması amacıyla çok önemli çalışmalar yürütüldüğü ifade edildi.
Toplantıda Adana, Hatay, Kahramanmaraş, Gaziantep, Osmaniye ve Aksaray'dan katılan paydaşlara tarımsal kirlilik, nitrata hassas bölgeler, nitrat eylem planları hakkında TÜBİTAK, Isparta Uygulamalı Bilimler, Çukurova ve Harran Üniversitesinden akademisyenler tarafından yapılan çalışmalar hakkında bilgi verildi.
Tarım ve Orman Bakanlığı (TOB), Tarım Reformu Genel Müdürlüğü (TRGM) tarafından desteklenen ve TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) tarafından gerçekleştirilen proje, 2018 yılında başlamış olup 2022 yılı Haziran ayında tamamlanacaktır. Projede, nitrat açısından kirlenmiş ve/veya yakın gelecekte kirlenmesi muhtemel alanlar olarak tanımlanan Nitrata Hassas Bölgelerin belirlenmesi, belirlenmiş olan bu bölgelerde, tebliğ ekinde verilen “İyi Tarım Uygulama Kodu” belgesine göre bölgeye özel seçilmiş tedbirlerin uygulanması ve uygulanacak tedbirlerin fayda-maliyet analizleri yapılmıştır.
